“Als thuisbegeleider ben je soms een echte ‘gamechanger’.
Na een tijdje gaan mensen weer stralen. Da’s het mooiste wat er is!”
“Oooh, dan werk je zeker met ouderen”, zeggen mensen als ik vertel dat ik bij ZorgAccent Thuisbegeleiding werk. “Ook ja,… maar onze doelgroep is veel groter. Ik werk met cliënten van 0 tot 100.” Ellen Brinks (47 jaar) zegt daarom meestal dat zij ‘ambulant begeleider’ is. “Thuisbegeleider en thuiszorg wordt nog wel eens door elkaar gehaald. In mijn vak ga ik naar de mensen thuis om hen ondersteuning te bieden bij het oplossen van problemen, zodat ze zelf weer op een positieve manier verder kunnen met het leven.” Shannon Vossen (23 jaar) lacht en vult aan: “als thuisbegeleider kun je echt het verschil maken voor mensen. Je luistert met aandacht naar je cliënt en kijkt goed naar de situatie waarin hij zich begeeft. Je vraagt wat je cliënt zelf wil en helpt hem om een negatief of onveilig patroon om te buigen naar een beter alternatief. In plaats van het probleem over te nemen, kijk je hoe de cliënt dit zelf en met hulp van z’n eigen omgeving, kan veranderen. ”Er werken 29 vrouwelijke thuisbegeleiders bij ZorgAccent, meer diversiteit, dus een paar mannelijke thuisbegeleiders erbij zou mooi zijn”, glimlacht Shannon. Dan weer serieus: “sommige onderwerpen bespreken mannen gewoon makkelijker als mannen onder elkaar.”
Veel vrijheid en verantwoordelijkheid
Ellen en Shannon werken als thuisbegeleider bij ZorgAccent en houden van hun vak. “Ik ben oplossingsgericht en wil mensen graag helpen. Daarnaast vind ik het fijn dat ik m’n eigen agenda kan indelen”, verklaart Ellen. “Als ik een relatief ‘ingewikkelde of zware casus heb’ dan begin ik daarmee in de ochtend. De voortgang bespreken met een cliënt tijdens een wandeling, schuif ik naar het eind van de middag. Qua planning heb je veel vrijheid in dit werk. Ook voel je de verantwoordelijkheid voor wat je doet en adviseert. Gelukkig sta je er uiteindelijk nooit alleen voor. Er zijn altijd collega’s die je graag bijstaan met goede raad. Als je verwacht dat je veel waardering krijgt van je cliënten, dan raak je waarschijnlijk nog wel eens teleurgesteld. Ook dan weer zijn het je collega’s die je op waarde weten te schatten”, benadrukt Shannon. Volgens beiden staat een probleem bij een cliënt zelden op zichzelf. “Bijna altijd heeft het te maken met de situatie waarin je bent opgegroeid, waar je woont, werkt of bent beland met vrienden of familie. Door het hele plaatje te zien waarin iemand leeft, kun je als begeleider sneller begrijpen wat er nou écht aan de hand is.”
Je komt van alles tegen
Shannon vertelt hoe ze moest leren om haar eigen normen en waarden los te laten als de situatie daar om vroeg. “Ik heb er echt aan moeten wennen om te accepteren wat ik soms tegenkom bij mensen. Zelf houd ik van een schoon en opgeruimd huis. Kom ik thuis bij m’n cliënt dan stap ik soms in een omgeving waar m’n arm aan de tafel plakt, waar overal kleding over de stoelen hangt en waar spinnenwebben aan het plafond hangen. Oké, dat mag ik waarnemen, maar dat hoeft niets te maken te hebben met het probleem van mijn cliënt. Ja, ik leer ook van mijn cliënten. Denk bij mezelf; ‘zo kun je ook in het leven staan.’” Ellen vult aan: “Waar we ons op richten, is in de eerste plaats het probleem van de cliënt. Goed luisteren en waarnemen. Het échte probleem in kaart brengen. Vaak is het volgens de cliënt iets heel groots. Dus gaan we het samen afpellen. Kleiner maken en uitkomen bij dat waar het écht om gaat.” Soms is het werk als thuisbegeleider heftig. “Je komt van alles tegen. Mishandeling van kinderen, maar óók van ouderen, verslavingsproblematiek, dwangmatig gedrag en alles wat daarbij komt kijken. Van agressie en intens verdriet tot geldproblemen en suïcidale neigingen. Als je dan, na een tijdje, ziet hoe de situatie verandert en hoe mensen gaan stralen en de toekomst weer zien zitten, jaaaa… dat is onbeschrijfelijk mooi. Dan ben je echt een gamechanger voor mensen.”
Als belangenbehartigers
Met ongeveer 30 parttime thuisbegeleiders helpt ZorgAccent constant circa 250 gezinnen in de gemeenten Almelo, Tubbergen, Twenterand, Wierden, Rijssen/Holten en Hellendoorn. Ellen “Wachtlijsten voor cliënten kennen we niet. Als er een aanvraag binnenkomt – rechtstreeks of via de gemeente – volgt er binnen 24 uur een intakegesprek.’ Afhankelijk van de zorgvraag en het type cliënt, wordt een thuisbegeleider ingepland die daar het best bij past. Met de cliënt samen stel je een zorgovereenkomst op die je allebei ondertekend. In die overeenkomst staat ook wat je mag delen met derden en wat niet. Als een kind problemen veroorzaakt op school en de moeder vraagt mij om met de leraar te gaan praten, dan doe ik dat, maar ik ga nooit alleen. Het kind en of een van de ouders gaan met me mee naar school. Dat geldt ook voor een bezoek aan de dokter of aan de gemeente. We gaan mee als belangenbehartiger of als intermediair, maar nooit als probleemeigenaar.”
Elke maandag intervisie
Als 23-jarige is Shannon een van de jongste thuisbegeleiders. “Je moet stevig in je schoenen staan, een beetje lef hebben en doorpakken als het nodig is”, benadrukt ze. “In die paar jaar dat ik dit werk doe, heb ik ontzettend veel levenservaring opgedaan. Ik leer van cliënten maar ook van mijn collega’s. Elke maandag starten we met een intervisiegroepje van ongeveer zes personen. Daarin bespreken we, uiteraard vertrouwelijk, verschillende casussen. We luisteren naar elkaar, geven elkaar advies en leren daardoor ook veel van elkaar. Elk jaar volgen we bijscholing en training gericht op nieuwe inzichten en innovatieve methodieken. Tegenwoordig gaan we, in gezinnen waar langdurig thuisbegeleiding nodig is, met twee personen naar eenzelfde gezin. Niet tegelijk, maar op verschillende dagen. Bij een indicatie van vier uur thuisbegeleiding, gaat de een bijvoorbeeld twee uur op maandagmiddag, en de ander twee uur op donderdagochtend. Samen zie je meer en samen houd je elkaar scherp.”